Rok wydania 2021
Nauczanie ukierunkowane na odkrywanie wiedzy matematycznej nie jest nowym rozwiązaniem metodycznym, ale wciąż mało popularnym we współczesnej praktyce edukacyjnej. Lekcje budowane w tym podejściu od początku do końca są poświęcone działaniom uczniów, którzy w toku realizacji zadań odkrywają prawa i reguły matematyczne, związki i zależności między obiektami matematycznymi, a także kształtują nowe pojęcia. Proponowane rozwiązanie cechuje zwrot aktywności uczestników lekcji. Stroną aktywną stają się uczniowie, a nauczyciele towarzyszą im w procesie poznania. Niestety proponowane rozwiązanie dydaktyczne ma również swoje wady. Wymaga od nauczycieli nie tylko wiedzy merytorycznej z zakresu matematyki, znajomości charakterystycznych cech rozwojowych dziecka oraz umiejętności metodycznych w zakresie planowania i organizacji pracy na lekcji, ale również czasu i nakładu pracy, jaki muszą przeznaczyć oni na przygotowanie zajęć. Czy warto podjąć ten trud? Myślę, że tak.
W opracowaniu skoncentrowano się kolejno na możliwościach poznawczych dziecka i poglądach na ich rozwój, samym akcie odkrywania wiedzy matematycznej, aż po scharakteryzowanie nauczania sprzyjającego dziecięcym odkryciom. Całość rozważań teoretycznych zakończona jest propozycją konstrukcji lekcji, zilustrowaną przykładami zajęć matematycznych dla uczniów na pierwszym etapie edukacyjnym.
Lidia Pawlusińska
1. Psychopedagogiczne podstawy poznania matematycznego
1.1. Zarys psychologicznych koncepcji rozwoju człowieka
1.2. Możliwości poznawcze dziecka w zakresie matematyki
1.2.1. Zmiany w sferze poznawczej
1.2.2. Zmiany w sferach emocjonalnej, fizyczno-motorycznej i społecznej
1.3. Oczekiwania formułowane wobec edukacji matematycznej
1.4. Wymagania konstruktywistycznego podejścia do nauczania matematyki
2. Odkrywanie matematyki drogą zdobywania wiedzy
2.1. Odkrywanie a rozwijanie myślenia matematycznego
2.1.1. Odkrywanie a operacje myślowe
2.1.2. Odkrywanie a reguły myślenia
2.1.3. Odkrywanie a typy rozumowań
2.1.4. Odkrywanie jako twórczość dziecka
2.2. Odkrywanie a kształtowanie pojęć matematycznych
2.3. Odkrywanie regularności, dostrzeganie prawidłowości i budowanie własnych strategii
rozwiązania
2.4. Dziecięce zmagania z odkrywaniem regularności matematycznych w świetle badań
3. Nauczanie skierowane na odkrywanie matematyki
3.1. Teoretyczne podstawy nauczania skierowanego na odkrywanie
3.2. O konstrukcji lekcji w nauczaniu skierowanym na odkrywanie
3.3. Możliwości edukacyjne i trudności organizacyjne nauczania skierowanego na
odkrywanie
3.4. Przykłady zajęć matematycznych wraz z komentarzem
Zamiast podsumowania
Bibliografia
Summary
