Rok wydania 2019

Umowa przewozu należy do nielicznych umów prawa cywilnego, które unormo­wane zostały na płaszczyźnie międzynarodowej w drodze konwencji międzynaro­dowych. Konwencje te zawierają przepisy prawa cywilnego, które w ujednolicony sposób regulują stosunki pomiędzy uczestnikami umów przewozu międzynaro­dowego (pasażerami, nadawcami, odbiorcami, przewoźnikami). Zasadniczo we wszystkich gałęziach transportu obowiązuje co najmniej jedna konwencja mię­dzynarodowa, zawierająca tego typu regulacje. 

Konwencje przewozowe są bezpośrednio stosowane przez sądy poszcze­gólnych państw, rozstrzygające spory pomiędzy stronami umów przewozu. Oko­liczność ta ułatwia obrót. Pozwala w zdecydowanej większości przypadków na uniknięcie kwestii wyboru prawa właściwego i kolizji pomiędzy przepisami kra­jowymi, regulującymi problematykę umowy przewozu. Daje tym samym uczest­nikom procesów transportowych poczucie pewności co do prawa, które powinno być stosowane. 

Celem niniejszego opracowania jest przybliżenie czytelnikowi wskazanych wyżej specyficznych problemów, wyłaniających się przy stosowaniu konwencji międzynarodowych, regulujących umowę przewozu osób i przesyłek w różnych gałęziach transportu, oraz próba ich rozwiązania. Opracowanie składa się z pięciu rozdziałów, w których przedstawiono kształtowanie się regulacji konwencyjnej w poszczególnych gałęziach transportu (rozdział I), określono zakres zastosowania konwencji przewozowych (rozdział II), dokonano ich ogólnej charakterystyki (rozdział III), wskazano miejsce międzynarodowych konwencji przewozowych wśród przepisów innych systemów prawa (rozdział IV), omówiono zasady wykładni tych konwencji (rozdział V).

 

                                                                                                               Ze wstępu

 

1. Kształtowanie się systemów międzynarodowych konwencji przewozowych
1.1. Konwencje dotyczące przewozów kolejowych
1.1.1. Geneza konwencji berneńskiej z 1890 roku
1.1.2. Rozwój systemu berneńskiego
1.1.3. Konwencja berneńska w Polsce
1.1.4. Równoległy system prawny w państwach socjalistycznych
1.2. Konwencje dotyczące przewozów morskich
1.2.1. Morski przewóz towarów
1.2.2. Morski przewóz osób
1.3. Konwencje dotyczące przewozów lotniczych
1.3.1. Konwencja warszawska z 1929 roku
1.3.2. Protokół haski z 1955 roku
1.3.3. Konwencja guadalajarska z 1961 roku 
1.3.4. Protokół gwatemalski z 1971 roku 
1.3.5. Protokoły montrealskie z 1975 roku
1.3.6. Konwencja montrealska z 1999 roku
1.4. Konwencja CMR dotycząca przewozów drogowych towarów
1.5. Konwencje dotyczące przewozów w żegludze śródlądowej
1.6. Nieudane próby wprowadzenia międzynarodowej konwencji dotyczącej multimodalnych przewozów towarów
1.6.1. Pierwsze próby dotyczące uregulowania przewozów multimodalnych
1.6.2. Konwencja UNCTAD
1.6.3. Reguły rotterdamskie


2. Zakres zastosowania międzynarodowych konwencji przewozowych
2.1. Kryteria zastosowania poszczególnych konwencji przewozowych
2.1.1. Umowa przewozu
2.1.2. Środek przewozu
2.1.3. Międzynarodowy charakter umowy przewozu
2.1.4. Wyjątki
2.1.5. Rozciągnięcie stosowania konwencji na przewozy inne niż międzynarodowe
2.2. Zastosowanie konwencji unimodalnych do przewozów multimodalnych
2.2.1. Uwagi wprowadzające
2.2.2. Przepisy ujednolicone CIM
2.2.3. Konwencja CMR
2.2.4. Konwencje dotyczące przewozów morskich
2.2.5. Konwencje dotyczące przewozów lotniczych
2.2.6. Konwencja CMNI
2.2.7. Multimodalny przewóz osób
2.3. Zastosowanie konwencji unimodalnych do przewozów, w których nie określono środka
transportowego lub z opcją wykonania przewozu innym niż umówiony środek transportu


3. Ogólna charakterystyka międzynarodowych konwencji przewozowych
3.1. Zakres regulacji zawartych w międzynarodowych konwencjach przewozowych
3.1.1. Wprowadzenie
3.1.2. Zakres regulacji międzynarodowych konwencji przewozowych dotyczących przewozu osób i bagażu
3.1.3. Zakres regulacji międzynarodowych konwencji przewozowych dotyczących przewozu towarów
3.2. Charakter przepisów międzynarodowych konwencji przewozowych
3.3. Zmiana międzynarodowych konwencji przewozowych
3.3.1. Zasady ogólne wynikające z Prawa Traktatów
3.3.2. Konwencja COTIF
3.3.3. Konwencja CMR
3.3.4. Konwencje dotyczące przewozów morskich
3.3.5. Konwencje dotyczące przewozów lotniczych
3.3.6. Konwencja CMNI


4. Miejsce międzynarodowych konwencji przewozowych w systemie prawa
4.1. Międzynarodowe konwencje przewozowe a prawo krajowe
4.1.1. Pierwszeństwo umów międzynarodowych przed prawem krajowym
4.1.2. Uzupełniające stosowanie prawa krajowego
4.2. Międzynarodowe konwencje przewozowe a normy kolizyjne
4.3. Relacje z innymi konwencjami
4.4. Międzynarodowe konwencje przewozowe a prawo Unii Europejskiej
4.4.1. Zagadnienia jurysdykcji i wykonywania orzeczeń 
4.4.2. Międzynarodowe konwencje przewozowe a rozporządzenia unijne dotyczące przewozu osób 


5. Wykładnia postanowień międzynarodowych konwencji przewozowych
5.1. Uwagi wprowadzające
5.2. Podmioty dokonujące wykładni
5.3. Reguły wykładni międzynarodowych konwencji przewozowych
5.3.1. Konieczność stosowania Prawa traktatów
5.3.2. Ogólna reguła interpretacyjna
5.3.3. Uzupełniające środki wykładni
5.4. Wypełnianie luk w międzynarodowych konwencjach przewozowych
5.5. Języki konwencji
5.5.1. Języki autentyczne jako podstawa wykładni
5.5.2. Opinia biegłego co do rozumienia pojęć i zwrotów użytych w autentycznych wersjach językowych


Bibliografia