Rok wydania 2020
Religię można uznać za przedsięwzięcie niemożliwe; z jednej bowiem strony jej celem jest oddanie należnej czci temu, co absolutnie święte i nieskończone, z drugiej – cel ten można realizować wyłącznie dzięki posłużeniu się skończonymi i materialnymi obiektami, należącymi do sfery profanum. Ukierunkowana na to, co nieskończone – religia osiąga zawsze tylko to, co skończone; mimo to wnosi do życia orzeźwiający powiew nieskończoności i absolutu, nadając wszystkim ludzkim upadkom i klęskom specyficzny – chciałoby się powiedzieć – święty (boski) blask.
Idole religijne funkcjonują w ludzkim życiu podobnie do metafor, niezbędnych w myśleniu, także naukowym. W korzystaniu z nich nie ma nic zdrożnego dopóty, dopóki człowiek zdaje sobie sprawę, że nie powinien ich rozumieć dosłownie. Idole religijne stają się niebezpieczne dopiero wtedy, gdy wierzący zaczyna je utożsamiać z obiektem religii, oddając im niezasłużoną cześć. Dopóki jednak ludzie są świadomi ich nieadekwatności względem sacrum, dopóty idole mogą służyć jako wygodne narzędzie nawiązywania z nim kontaktu. Przy takim rozumieniu idolatrii nie tylko nie musi ona niszczyć religii, lecz wydaje się jej niezbywalnym elementem. Bardziej groźna idolatria okazuje się dopiero wtedy, gdy zostanie odniesiona do niektórych osób czy instytucji religijnych, które nie tylko przysłaniają Boga, lecz – uzurpując sobie prawo do występowania w Jego imieniu – w gruncie rzeczy Go detronizują i zastępują.
Wstęp. Inspiracje i główna teza książki
Rozdział 1. Terminy i założenia
Rozdział 2. Formy idolatrii
2.1 Święte obiekty
2.2. Święte miejsca
2.3. Święty czas
2.4. Święte czyny
2.5. Święte osoby
2.6. Święte instytucje
Rozdział 3. Walka z idolatrią
3.1. Formy zwalczania idolatrii
3.2. Motywy i racje walki z idolatrią
3.2.1. Nakazy Boga
3.2.2. Majestat Boga
3.2.3. Deprawacja człowieka
3.2.4. Nieskuteczność idoli
3.2.5. Idolatria a zbawienie
3.3. Bezzasadność walki z idolatrią
Rozdział 4. Nieuchronność idolatrii
4.1. Obraz sacrum
4.2. Rytuały
4.3. Instytucje
Rozdział 5. Źródła idolatrii
5.1. Człowiek
5.2. Bóg
Rozdział 6. Idolatria – zagrożenie i szansa religii
Zakończenie. Idolatryczność kultury
Bibliografia
Posłowie
Summary
HUMANISTYKA
