Rok wydania 2022
Książka pt. Wprowadzenie do antropologii filozoficznej i teologicznej pragnie ukazać w sposób chronologiczny, jak na przestrzeni dziejów ludzkiej myśli kształtowały się odpowiedzi na pytania, kim jest człowiek, skąd pochodzi, jaka jest jego istota i cel jego życia na ziemi. Odpowiedzi na te pytania udzielały i wciąż udzielają zarówno filozofia, jak i teologia.
Nie jest łatwo wybrać sposób prezentacji kolejnych poglądów antropologicznych na przestrzeni wieków. Autor zdecydował się na przedstawienie wybranych filozofów/teologów (lub kierunków filozoficznych/teologicznych), którzy jego zdaniem odegrali znaczącą rolę w kształtowaniu poglądów na osobę ludzką. Nie jest to cała historia antropologii filozoficznej i teologicznej, ale wydaje się, że proponowane ujęcie w jakimś stopniu uwypukla najważniejsze zagadnienia antropologiczne w dziejach myśli ludzkiej.
Książka składa się z sześciu rozdziałów, w których zostały przedstawione życie i poglądy wybranych filozofów i teologów. Są więc części poświęcone kolejno: antropologii starożytnej, następnie biblijnej, chrześcijańskiej, nowożytnej, dziewiętnastego i dwudziestego wieku. Jest też omówienie dwóch wielkich współczesnych projektów antropologicznych: feministycznego i transhumanistycznego. Umożliwia to wyrobienie sobie zdania na temat rozwoju spojrzenia na osobę ludzką na przestrzeni niemal trzech tysięcy lat i jego zmian, z uwzględnieniem antropologii biblijnej.
Ze wstępu
Rozdział I. Antropologia starożytna
1. Narodziny antropologii
2. Sokrates (469-399)
3. Platon (427-347)
3.1. Antropologia Platona
3.2. Metafora rydwanu i dwóch koni
3.3. Alegoria jaskini
4. Arystoteles (384-322)
4.1. Materia i forma
4.2. Koncepcja duszy
4.3. Szczęście jako cel życia
5. Stoicyzm
6. Plotyn (ok. 205-270)
6.1. „Jednia” jako źródło wszelkich bytów
6.2. Natura człowieka
Rozdział II. Antropologia biblijna
1. Stary Testament
1.1. Pierwszy opis stworzenia (Rdz 1,26-27)
1.2. Drugi opis stworzenia
1.3. Grzech pierwszych ludzi i jego skutki
1.4. Określenia człowieka w Starym Testamencie
2. Antropologia Nowego Testamentu
2.1. Chrystus wzorem Nowego Człowieka
2.2. Terminologia dotycząca człowieka
Rozdział III. Antropologia chrześcijańska
1. Charakterystyka chrześcijańskiej wizji człowieka
2. Orygenes (186-254)
2.1. Stworzenie kosmosu i dusz
2.2. Upadek dusz i ich powrót do Boga
2.3. Antropologia Orygenesa
2.4. Recepcja Orygenesa
3. Św. Augustyn (354-430)
3.1. Antropologia Augustyna
3.2. Dusza ludzka obrazem Trójcy Świętej
4. Antropologia scholastyczna: św. Tomasz z Akwinu (1224/1225-1274)
4.1. Człowiek jednością duszy i ciała
4.2. Dwa wymiary ludzkiej cielesności
4.3. Vestigium oraz imago
4.4. Dynamiczny wymiar obrazu Boga w człowieku
4.5. Różnica pomiędzy obrazem i podobieństwem
4.6. Poznanie Boga szczęściem człowieka
Rozdział IV. Antropologia nowożytna
1. Marcin Luter (1483-1546)
1.1. Imago Dei jako relacja człowieka do Boga
1.2. Nie(wolna) wola
2. Kartezjusz (1596-1650)
3. Immanuel Kant (1724-1804)
3.1. Antropologia Immanuela Kanta
3.2. Co mogę wiedzieć? Odrzucenie metafizyki jako nauki
3.3. Co powinienem czynić? Imperatyw kategoryczny a wolność człowieka
3.4. Czego mogę się spodziewać? Wiara w postęp
4. Georg Wilhelm Fryderyk Hegel (1770-1831)
5. Karol Marks (1818-1883)
6. Fryderyk Wilhelm Nietzsche (1844-1900)
6.1. Trzy metamorfozy
6.2. Dekonstrukcja wartości
7. Zygmunt Freud (1856-1939)
Rozdział V. Antropologie XX wieku
1. Fenomenologia
1.1. Edmund Husserl (1859-1938)
1.2. Max Scheler (1874-1928)
1.3. Edyta Stein (1891-1942)
2. Martin Heidegger (1889-1975)
3. Personalizm
3.1. Kim jest osoba?
3.2. Rodzaje personalizmu
3.3. Personalizm Karola Wojtyły (1920-2005)
Rozdział VI. Współczesne projekty antropologiczne
1. Antropologia feministyczna
1.1. Pierwsza fala feminizmu
1.2. Druga fala feminizmu
1.3. Trzecia fala feminizmu
2. Transhumanizm
2.1. Prekursorzy idei transhumanizmu i jej rozwój
2.2. Cele Stowarzyszenia Humanity Plus
2.3. Czym jest transhumanizm według Humanity Plus?
2.4. Cel transhumanizmu: posthumanizm
2.5. Co znaczy już dziś żyć na sposób transhumanistyczny i posthumanistyczny?
2.6. Ocena transhumanizmu
Zakończenie
Bibliografia
