Rok wydania 2023
Wolontariat jest jedną z form edukacji pozaformalnej i całożyciowej. Uczestnictwo w wolontariacie szkolnym stopniowo przygotowuje uczniów do uczestnictwa w życiu społecznym. Zakres i charakter działań w wolontariacie określa sama młodzież, mająca prawo mówienia za siebie i podejmowania decyzji odnośnie do własnych działań i zainteresowań. Działalność wolontariacka jest bardzo ważnym etapem w życiorysie młodego człowieka. Przejawia się chęcią aktywności, wykorzystaniem lub odkryciem posiadanych zdolności i umiejętności. Może stanowić pożyteczny sposób na spędzenie czasu wolnego, co jest szczególnie ważne dla dorastającej młodzieży. W okresie adolescencji kształtuje się przecież tożsamość człowieka, na którą ogromny wpływ wywiera grupa odniesienia. Kształtują się również ideały i przyszłe role życiowe. Jest to również okres pytań: kim jestem, kim chcę być, co chcę robić oraz czas podejmowania samodzielnych decyzji i wyborów.
Młodzież, dzięki pracy na rzecz innych, zdobywa potrzebne doświadczenie, podnosi swoje kwalifikacje, poznaje nowe zagadnienia, a także rozwija swoje zdolności i umiejętności. Odkrywa świat, uczy się w nim funkcjonować, odnajduje własne potrzeby i potrzeby innych ludzi. Wszystkie te doświadczenia są szczególnie istotne dla młodych ludzi, którzy w niedługim czasie sami będą decydować o życiu zawodowym. Wolontariat uczy odpowiedzialności za powierzone zadania, kształtuje charakter i postawy społeczne, odgrywa ważną rolę w rozwoju osobowości jednostki . Obserwowana tendencja do indywidualizmu sprawia, że szczególnego znaczenia nabierają takie kwestie, jak wspólnota, dialog czy współzależność.
Z wprowadzenia
Rozdział I. Aktywność społeczna jako warunek rozwoju człowieka i społeczeństwa
1. Społeczny i wspólnotowy charakter człowieka
1.1. Personalistyczna wizja człowieka
1.2. Agatologiczny wymiar człowieczeństwa
1.3. Człowiek jako dynamiczny i aktywny podmiot
2. Prospołeczność jako wyznacznik zachowania obywatelskiego
2.1. Znaczenie ruchu obywatelskiego
2.2. Wolontariat podstawą ruchu obywatelskiego
3. Wolontariat w przestrzeni edukacyjnej
3.1. Wolontariat w procesie kształcenia
3.2. Wychowawcze walory wolontariatu
3.3. Źródła motywacji do działań wolontariackich
4. Obraz młodzieży XXI wieku
4.1. Wartości w życiu młodzieży
4.2. Czas wolny młodzieży
4.3. Misja edukacyjna liceum ogólnokształcącego
Rozdział II. Założenia metodologiczne badań własnych
1. Przedmiot, cele i problemy badawcze
2. Strategia i metody badań
3. Określenie próby badanej
4. Teren i organizacja badań
5. Charakterystyka grupy badanej
Rozdział III. Wolontariat młodzieży w liceum ogólnokształcącym – analiza wyników badań własnych
1. Inicjatywy wolontariackie podejmowane w liceach ogólnokształcących
1.1. Okres prowadzenia w liceum ogólnokształcącym działań wolontariackich
1.2. Formy organizacji wolontariatu w liceum ogólnokształcącym
1.3. Częstotliwość prowadzenia działań wolontariackich w liceum ogólnokształcącym
1.4. Obszary działalności, w których realizowany jest wolontariat w liceum ogólnokształcącym
1.5. Powody podejmowania działań wolontariackich
1.6. Miejsce podejmowania działań wolontariackich
1.7. Skala inicjowania działań przez nauczycieli
1.8. Doświadczenia nauczycieli związane z wolontariatem
Podsumowanie
2. Zaangażowanie młodzieży liceum ogólnokształcącego w wolontariat
2.1. Nastawienie prospołeczne młodzieży licealnej
2.2. Źródła informacji o idei wolontariatu i akcjach wśród młodzieży
2.3. Wymiar czasowy zaangażowania w wolontariat
2.4. Formy zaangażowania uczniów w wolontariat
2.5. Opinia innych uczniów o działalności wolontariuszy
Podsumowanie
3. Walory wolontariatu w opinii uczniów i nauczycieli
3.1. Wartości kształtowane w wolontariacie w opinii młodzieży i nauczycieli
3.2. Korzyści przypisywane wolontariatowi
3.3. Dostrzegane walory wolontariatu
Podsumowanie
4. Szanse i bariery w rozwoju wolontariatu w edukacji liceum ogólnokształcącego
4.1. Szanse na rozwój inicjatyw wolontariackich w liceum, zależne od organizacji życia szkolnego
4.2. Szanse na promowanie wolontariatu w liceum po stronie nauczycieli
4.3. Bariery spowodowane organizacją życia szkolnego
4.4. Bariery leżące po stronie młodzieży liceum ogólnokształcącego
4.5. Bariery leżące po stronie kadry pedagogicznej
Podsumowanie
Wnioski
Bibliografia
Spis tabel
Spis wykresów
Streszczenie
Summary