Oddajemy do rąk Czytelników tom złożony z trzech utworów i komentarzy do nich. Pierwszy utwór to oświeceniowy poemat heroikomiczny i alegoryczny Żydoswaros, którego autorstwo – do tej pory wątpliwe – udało się ustalić. Zebrany materiał dowodowy pozwala – według piszącego te słowa – uznać za twórcę poematu Franciszka Jaksę Makulskiego. Utwór drugi (wcześniej przypisywany Franciszkowi Ksaweremu Chomińskiemu), którego autorem na podstawie ustaleń jest Karol Lubicz Chojecki, to Odpowiedź na książkę „Żydoswaros”. Trzeci tekst, pierwotnie także anonimowy, a dzięki ustaleniu autorstwa przypisany Makulskiemu, to Pojedynek literacki, czyli odpowiedź na Odpowiedź.
Żydoswaros w chwili ukazania się drukiem wywołał duże zainteresowanie i wzbudził wiele negatywnych emocji. Autor został oskarżony o szarganie świętości narodowych, wrogość wobec Polski i Polaków, brak patriotyzmu. Jednak w miarę upływu czasu zainteresowanie poematem malało , dzisiaj jest znany przede wszystkim specjalistom, choć i ci nie poświęcają mu zbyt wiele uwagi. Potwierdza tę tezę fakt, iż na przykład Roman Dąbrowski we Wstępie do Antologii poświęconej polskiemu poematowi heroikomicznemu późnego oświecenia, omawiając przykłady wcześniejsze, o interesującym nas tu utworze napisał tylko jedno zdanie: „Właściwości poematu heroikomicznego można się doszukać w wydanym anonimowo w 1792 r. utworze Żydoswaros” . W fundamentalnym opracowaniu tegoż autora, zawierającym analizy i interpretacje oświeceniowych poematów heroikomicznych, o utworze Makulskiego czytamy m.in.: „Żydoswaros nie jest właściwie poematem heroikomicznym w pełnym tego słowa znaczeniu”
Ze słowa od wydawcy
Słowo od wydawcy
I
Franciszek Jaksa Makulski – tajemnice biografii i twórczości Dlaczego Żydoswaros ukazał się anonimowo? Kto był autorem Żydoswarosa? Życie i twórczość Franciszka Jaksy Makulskiego Utwory, których autorstwo nie budzi wątpliwości oraz teksty tłumaczone
Utwory, których autorem (prawdopodobnie) był Franciszek Makulski
Analiza i interpretacja Żydoswarosa Tytuł utworu i jego problematyka Dzieje poematu heroikomicznego w literaturze europejskiej i polskiej do końca XVIII wieku Poemat heroikomiczny w teorii Współczesne definicje gatunku Dlaczego kostium żydowski? Żydoswaros i ironia Makulski i Cervantes, czyli rycerskość wyśmiana
II
Polemika i odpowiedź na polemikę Karol Lubicz Chojecki – obrońca konfederacji barskiej Życie i twórczość Karola Lubicz Chojeckiego
Polemiki literackie w Polsce w drugiej połowie XVIII wieku Polemiki wokół tekstów Franciszka Makulskiego
Edycja tekstów Zasady edycji Franciszek Jaksa Makulski: ŻYDOSWAROS Karol Lubicz Chojecki: Odpowiedź na książkę „Żydoswaros” Franciszek Jaksa Makulski: Pojedynek literacki, czyli odpowiedź na Odpowiedź
Pliki cookies i pokrewne im technologie umożliwiają poprawne działanie strony i pomagają dostosować ofertę do Twoich potrzeb. Możemy wykorzystywać pliki cookies własne oraz naszych partnerów w celach analitycznych i marketingowych, również w celu dopasowania treści reklamowych do Twoich preferencji. Możesz zaakceptować wykorzystanie wszystkich tych plików lub dostosować użycie plików do swoich preferencji.
