Rok wydania 2020
Niniejsza monografia stanowi kolejny, III tom serii „Badania Miast”. Poprzednie tomy poświęcone były obecnym ośrodkom wojewódzkim, ten zaś tym wszystkim, które po II wojnie światowej taki status posiadały lub nadal posiadają.
Inspiracją do podjęcia badań nad miastami wojewódzkimi w latach 1975–1998 była m.in. lektura wydanej w 2016 r. książki Filipa Springera Miasto archipelag. Ponadto 1 stycznia 2019 r. minęło 20 lat od wejścia w życie reformy administracyjnej kraju, w wyniku której liczba województw została ograniczona z 49 do 16, a liczba ośrodków wojewódzkich zmalała do 18. Przedstawione badania dotyczą jedynie wybranych aspektów funkcjonowania poszczególnych ośrodków, zasadniczo rzadziej omawianych w literaturze, a w niektórych przypadkach stanowią swego rodzaju alternatywne podejście do badań w tym przedmiocie. Niniejsze opracowanie jest studium empirycznym mającym na celu odpowiedzieć na pytanie, jaki był wpływ zmian statusu administracyjnego na wybrane wskaźniki sytuacji społeczno-gospodarczej.
Praca składa się z pięciu rozdziałów. W pierwszym przedstawiono założenia badawcze, zarysowano historię zmian administracyjnych w Polsce w odniesieniu do badanych miast oraz dokonano przeglądu dotychczasowych badań poświęconych byłym ośrodkom wojewódzkim w Polsce. Drugi rozdział poświęcony został kwestiom demograficznym. W trzecim przedstawiono aktualny stan sektora administracji publicznej i usług wyższego rzędu. Czwarty zawiera analizę zmian w zakresie podmiotów gospodarczych i bezrobocia.
Piąty poświęcony jest kwestiom powiązania badanych ośrodków z siecią transportową i wybranym aspektom dostępności transportowej. Na końcu zamieszczono najważniejsze wnioski z przeprowadzonych badań. Autorzy niniejszej monografii są pracownikami Instytutu Gospodarki Przestrzennej i Geografii Społeczno-Ekonomicznej Uniwersytetu Szczecińskiego.
Życzę interesującej lektury.
Tadeusz Bocheński
1. Wstęp
1.1. Założenia badawcze
1.2. Zmiany granic administracyjnych i rangi badanych miast w Polsce
1.2.1. Lata 1945–1989 – Polska Ludowa
1.2.2. Po 1989 roku – III Rzeczpospolita
1.3. Byłe ośrodki wojewódzkie jako przedmiot badań
Piśmiennictwo
2. Przemiany demograficzne miast wojewódzkich w Polsce
2.1. Wprowadzenie
2.2. Kształtowanie się zaludnienia miast wojewódzkich
2.3. Kształtowanie się ruchu naturalnego w miastach wojewódzkich
2.4. Kształtowanie się ruchu wędrówkowego w miastach wojewódzkich
2.5. Struktura wieku i płci ludności w miastach wojewódzkich
2.6. Podsumowanie
Piśmiennictwo
3. Sektor administracji i usług wyższego rzędu
3.1. Wprowadzenie
3.2. Podmioty publiczne o ponadlokalnym zasięgu oddziaływania w 2019 roku
3.2.1. Rządowa administracja zespolona podległa wojewodom
3.2.2. Rządowa administracja niezespolona
3.2.3. Inne centralne organy administracji państwowej
3.2.4. Instytucje i spółki samorządu województwa
3.2.5. Nauka i szkolnictwo wyższe
3.2.6. Zakład Ubezpieczeń Społecznych i Narodowy Fundusz Zdrowia
3.2.7. Wymiar sprawiedliwości
3.3. Samorządy zawodowe
3.4. Podsumowanie
Piśmiennictwo
4. Podmioty gospodarcze i bezrobocie
4.1. Wprowadzenie
4.2. Zmiany liczby i struktury podmiotów gospodarczych
4.3. Bezrobocie
4.4. Podsumowanie
Piśmiennictwo
5. Ośrodki wojewódzkie w Polsce jako węzły transportowe
5.1. Wprowadzenie
5.2. Infrastruktura transportowa
5.2.1. Transport drogowy
5.2.2. Transport kolejowy
5.2.3. Transport lotniczy
5.3. Połączenia transportowe ze stolicą kraju
5.3.1. Dostęp transportem drogowym
5.3.2. Dostęp transportem kolejowym (pociągi pasażerskie)
5.3.3. Dostęp transportem lotniczym
5.3.4. Struktura modalna i porównanie czasów dojazdu
5.4. Połączenia transportowe z ośrodkami metropolitalnymi oraz stolicą województwa
w przypadku miast zdegradowanych
5.5. Ocena byłych i obecnych ośrodków wojewódzkich jako węzłów transportowych
w 2019 roku
5.5.1. Poziom rozwoju i dostęp do infrastruktury transportowej
5.5.2. Dostęp do stolicy państwa, województwa i najbliższego ośrodka metropolitalnego
5.6. Podsumowanie
Piśmiennictwo
6. Wnioski końcowe
Załączniki
Streszczenie
Abstract
