Rok wydania 2020
Samozatrudnienie to ważny, wręcz nieodzowny element gospodarki. Nie chodzi tu jedynie o udział tej grupy podmiotów w tworzeniu produktu krajowego poszczególnych państw, gdyż zwykle odpowiada ona zaledwie za kilka do kilkunastu procent PKB, ale o fakt, że jest ona zalążkiem przedsiębiorczości, wypełniając lukę w obszarach, w których duże podmioty nie mogą (a często i nie chcą) działać. Samozatrudnienie to również sektor gospodarki, który dzięki swojej elastyczności szybko dostosowuje się do zmian w otoczeniu, tworząc często rozwiązania, które z czasem przenoszone są do sektora dużych przedsiębiorstw. Stanowi zatem swoistego rodzaju laboratorium kreujące i testujące innowacje procesowe i produktowe. Dzięki zdolności do natychmiastowego reagowania na potrzeby rynku samozatrudnienie pozwala na szybkie tworzenie tanich miejsc pracy, co sprawia, że nabiera ono znaczenia zwłaszcza w okresach spowolnienia gospodarczego.
Praca składa się z pięciu rozdziałów. Pierwszy rozdział poświęcony został sprecyzowaniu przedmiotu badania oraz kwestiom terminologicznym. Drugi ma charakter teoretyczny – przedstawiono w nim najważniejsze modele opisujące zjawisko oszustw podatkowych, dzięki czemu możliwe było wskazanie mechanizmów oraz głównych czynników kształtujących skalę oszustw podatkowych, w tym i zaniżania dochodu podatkowego. Trzeci rozdział pracy ma charakter metodyczny. Omówiono w nim metody pomiaru luki podatkowej oraz oszustw podatkowych. W rozdziale czwartym przedstawiono natomiast wyniki badań empirycznych dotyczących determinant oszustw podatkowych. W ostatnim rozdziale omówiono wyniki autorskich badań dotyczących rozmiarów zjawiska zaniżania dochodów przez samozatrudnionych, oszacowano jego konsekwencje fiskalne oraz wskazano czynniki je warunkujące.
Ze wstępu
1. Istota zjawiska ukrywania dochodu
1.1. Zjawisko ukrywania dochodów przez samozatrudnionych jako przedmiot badania
1.2. Ukrywanie dochodu jako element szarej strefy
1.3. Ukrywanie dochodu a unikanie i uchylanie się od opodatkowania
1.4. Ukrywanie dochodu a pojęcie luki podatkowej
2. Ukrywanie dochodu podatkowego w świetle teorii tłumaczących skłonność
do płacenia podatków
2.1. Ukrywanie dochodu podatkowego w świetle klasycznych teorii tłumaczących
skłonność do płacenia podatków
2.2. Indywidualna skłonność do płacenia podatków w świetle teorii behawioralnych
2.3. Skłonność do płacenia podatków w świetle teorii interakcji społecznych
2.4. Teorie opisujące skłonność do oszustw podatkowych – podsumowanie
3. Metodyka badania i pomiaru zjawiska oszustw podatkowych
3.1. Istota i klasyfikacja metod pomiaru skali oszustw podatkowych
3.2. Bezpośrednie metody pomiaru oszustw podatkowych
3.3. Metody pośrednie pomiaru oszustw podatkowych
3.4. Propozycja autorskiego podejścia do szacowania skali zaniżania dochodów osób
samozatrudnionych – metoda kalibracji dochodu
4. Determinanty zjawiska ukrywania dochodów przez samozatrudnionych
w świetle badań empirycznych
4.1. Systematyka przyczyn oszustw podatkowych
4.2. Mikrodeterminanty oszustw podatkowych
4.3. Makrodeterminanty oszustw podatkowych
4.4. Determinanty oszustw podatkowych a polityka państwa
5. Rozmiary zjawiska ukrywania dochodu samozatrudnionych w Polsce
5.1. Charakterystyka badanej zbiorowości oraz źródeł danych
5.2. Szacowanie skali zjawiska ukrywania dochodów podatkowych przez
samozatrudnionych
5.3. Implikacje wyników badań dla polityki w zakresie zwalczania przestępstw
podatkowych
Zakończenie
Bibliografia
Spis rysunków
Spis tabel