Rok wydania 2019
Celem niniejszej pracy jest realizacja dwóch podstawowych zadań badawczych
wyrażonych w następujących pytaniach:
1. Jakie cechy w ujęciu modelowym ma rozprawa sądowa jako zdarzenie
komunikacyjne?
2. Jak w ramach zdarzenia komunikacyjnego, jakim jest rozprawa sądowa, odnajduje
się nieprofesjonalny uczestnik postępowania sądowego i jaką rolę odgrywa w tym
procesie przewodniczący składu sądu?
Wyróżnienie dwóch zadań badawczych już na samym początku pracy ma na celu
podkreślenie ich równorzędności oraz wyznaczenie dwóch nurtów badawczych
– tak, aby nie było wątpliwości, kiedy mówi się o rozprawie w ujęciu modelowym,
a kiedy o rzeczywistych zjawiskach komunikacyjnych zachodzących w jej ramach.
Niemniej w konsekwencji realizacji tych zadań ma powstać spójny obraz ukazujący
rzeczywiste zjawiska komunikacyjne (których zakres wyznaczony jest przez drugie
zadanie badawcze) na tle modelowego ukształtowania rozprawy sądowej jako zdarzenia
komunikacyjnego. Każde z wyżej wskazanych zadań zostanie odpowiednio rozwinięte
i uszczegółowione w dalszych częściach opracowania. Struktura pracy została natomiast
tak pomyślana, aby możliwie najczytelniej przedstawić nie tylko wyniki procesu
badawczego, lecz także jego przebieg.
Ze wstępu
Rozdział I. Metodologiczne i teoretyczne ugruntowanie badania procesu
komunikacji zachodzącego w ramach rozprawy sądowej
1.1. Założenia wstępne
1.2. Proces komunikacji w ramach rozprawy sądowej w badaniach polskich
i zagranicznych
1.3. Metodologia badań empirycznych. Sposób doboru próby badawczej
1.4. Podstawowe ustalenia terminologiczne i pojęciowe
1.4.1. Komunikacja – definicja, założenia oraz terminy związane z procesem
komunikacji
Znaczenie terminu „komunikacja” | Znaczenie terminów „kontekst komunikacyjny”
i „kontekst sytuacyjny” | Znaczenie terminów „sprzężenie zwrotne” i „bariery
komunikacyjne” | Sens działania komunikacyjnego | Proces komunikacji a ujęcie
transmisyjne i konstytutywne| Model procesu komunikacji
1.4.2. Rozprawa sądowa – definicja, założenia oraz terminy związane z rozprawą
sądową
Rozdział II. Wzorzec gatunkowy rozprawy sądowej
2.1. Założenia wstępne – gatunek, wzorzec gatunkowy
2.2. Wzorzec gatunkowy rozprawy sądowej – zagadnienia wstępne
2.2.1. Źródła wzorca i źródła poznania wzorca
2.2.2. Złożoność wzorca gatunkowego rozprawy sądowej
2.3. Odtwarzanie wzorca gatunkowego rozprawy sądowej
2.3.1. Aspekt strukturalny
2.3.2. Aspekt pragmatyczny
Elementy mikrokontekstu sytuacyjnego – czas , miejsce , uczestnicy, pozostałe elementy
| Proces komunikacji w ramach rozprawy – działania i zdarzenia komunikacyjne
| Konwencjonalizacja i formalizacja działań komunikacyjnych podejmowanych w ramach
rozprawy sądowej
2.3.3. Aspekt poznawczy
2.3.4. Aspekt stylistyczny
Rozdział III. Nieprofesjonalny uczestnik postępowania w sytuacji
komunikacyjnej zdeterminowanej normatywnie
3.1. Założenia wstępne
3.2. Działania komunikacyjne przewodniczącego wobec nieprofesjonalnych uczestników
postępowania – procedura badawcza
3.3. Działania komunikacyjne nieprofesjonalnych uczestników postępowania – procedura
badawcza
3.4. Uwagi metodologiczne
3.5. Działania komunikacyjne przewodniczącego wobec nieprofesjonalnych uczestników
postępowania
3.5.1. Realizacja funkcji kierowniczej pośredniczącej
Pouczenia – aspekt podmiotowy i przedmiotowy | Sposoby udzielania
pouczeń – podstawowe typy | Sposoby udzielania pouczeń – analiza pogłębiona
| Problem jednokierunkowości pouczenia
3.5.2. Realizacja funkcji kierowniczej koordynującej
Problem dostosowania się przewodniczącego do poziomu kompetencji
komunikacyjnej nieprofesjonalnych uczestników postępowania |Działania
komunikacyjne przewodniczącego zmniejszające poczucie
niepewności oraz ułatwiające realizację ról procesowych i interakcyjnych
| Ingerowanie przewodniczącego w proces komunikacji
pomiędzy profesjonalnym i nieprofesjonalnym uczestnikiem
postępowania | Inne działania przewodniczącego mogące ułatwić
nieprofesjonalnym uczestnikom postępowania udział w posiedzeniu wyznaczonym
w celu przeprowadzenia rozprawy
3.5.3. Realizacja funkcji kierowniczej porządkującej
3.6. Działania komunikacyjne nieprofesjonalnych uczestników postępowania
3.6.1. Nieprofesjonalni uczestnicy postępowania a wykorzystanie terminów prawnych
i prawniczych
Terminy prawne i prawnicze – wyniki badań empirycznych i analiza kontekstowa
| Zastępowanie terminów prawnych i prawniczych środkami leksykalnymi spoza tej
terminologii oraz dokonywanie czynności procesowych w sposób „nieprawniczy”
3.6.2. Realizacja ról procesowych i interakcyjnych przez nieprofesjonalnych uczestników
postępowania |Działania komunikacyjne inicjowane przez nieprofesjonalnych uczestników
postępowania, w tym działania związane z kontrolą przebiegu posiedzenia wyznaczonego
w celu przeprowadzenia rozprawy | Realizacja elementów złożonych czynności
procesowych, które wymagają szczególnej samodzielności – zadawanie pytań
i formułowanie swobodnej wypowiedzi w trakcie przesłuchania | Stosowanie przez
nieprofesjonalnych uczestników postępowania tzw. językowych środków asekuracji
| Sposoby kształtowania „twarzy” (przez) nieprofesjonalnych uczestników
w postępowaniu sądowym
Podsumowanie
Załączniki
Bibliografia
Wykaz skrótów
Spis rysunków, tabel i wykresów
Summary
