Rok wydania 2022
Tematem publikacji jest polityka transportowa Polski realizowana w sektorze kolejowym w latach 1990–2020. Lata 90. ubiegłego stulecia są cezurą czasową zmian systemu społeczno-gospodarczego w Polsce, czasu przejścia od gospodarki planowej do rynkowej, zgłoszenia aspiracji przystąpienia do Unii Europejskiej i NATO oraz wyzwolenia w gospodarce potencjału rozwojowego, zapewniającego postęp we wszystkich sektorach gospodarki. Lata 90. XX wieku to również cezura czasowa ówczesnej Unii Europejskiej, przejawiająca się dążeniem do utworzenia Jednolitego Rynku Europejskiego opartego na czterech fundamentalnych zasadach, czyli swobodzie przepływu: kapitału, towarów, usług i siły roboczej. Począwszy od 1991 roku w UE podjęto trudne reformy w trzech ważnych sektorach gospodarki, czyli w sektorze energetycznym, telekomunikacyjnym i kolejowym, których dotychczasowe funkcjonowanie we wszystkich krajach członkowskich oparte było na naturalnych monopolach sieciowych i braku konkurencji wewnętrznej.
Celem podstawowym autora publikacji jest prezentacja zmian w polskim sektorze kolejowym w okresie 30 lat, licząc od rozpoczęcia transformacji systemowej w 1990 roku. Upływ trzech dziesięcioleci spowodował nagromadzenie się szerokiego i zróżnicowanego materiału faktograficznego, który ze względu na obszerność poruszanej problematyki należało w pewien sposób usystematyzować, dlatego w podzielonej na 10 części monografii, czytelnik będzie mógł zidentyfikować zróżnicowane wątki tematyczne – być może niektóre z nich będą z jego punktu widzenia bardziej interesujące, a inne mniej. Publikacja jest skierowana do szerokiego grona odbiorców – mogą to być pracownicy sektora kolejowego – zarządcy infrastruktury kolejowej, przewoźnicy kolejowi, spedytorzy, a w szczególności kadra menedżerska tych przedsiębiorstw. Odrębną grupę stanowią pracownicy instytucji rządowych i samorządowych, tworzący i realizujący politykę transportową, a także pracownicy naukowi zajmujący się zagadnieniami polityki społeczno- gospodarczej, w tym transportowej. Trzecią, nie mniej ważną grupą czytelników mogą być studenci wyższych uczelni, w szczególności kierunków transportowych i logistycznych.
Ze wstępu
ROZDZIAŁ 1
Deklarowane kierunki polityki transportowej Polski w sektorze kolejowym
w latach 1990–2000
1.1. Koncepcja zmian strukturalnych w transporcie kolejowym – 1990 rok
1.2. Polityka transportowa – 1995 rok
1.3. Narodowa strategia rozwoju transportu – 2000 rok
1.4. Ustawodawstwo kolejowe w pierwszych latach transformacji
ROZDZIAŁ 2
Trudna dekada lat 1990–2000
2.1. Pierwsze zmiany restrukturyzacyjne w PKP
2.2. Ograniczenia finansowe
2.3. Koncepcje dalszego reformowania przedsiębiorstwa PKP
2.4. Stagnacja, częściowe reformy i kryzys finansów PKP
2.5. Degradacja infrastruktury kolejowej
ROZDZIAŁ 3
Deklarowane kierunki polityki transportowej Polski w sektorze kolejowym
w latach 2001–2010
3.1. Polityka transportowa państwa na lata 2001–2015 dla zrównoważonego rozwoju
kraju – 2001 rok
3.2. Ustawa o transporcie kolejowym z 2003 roku
3.3. Polityka transportowa państwa – 2005 rok
3.4. Narodowy Plan Wdrażania Europejskiego Systemu Zarządzania Ruchem Kolejowym
w Polsce – 2007 rok
3.5. Program budowy i uruchomienia przewozów Kolejami Dużych Prędkości w Polsce
– 2008 rok
3.6. Master plan dla transportu kolejowego w Polsce do 2030 roku – 2008 rok
3.7. Implementacja zasad europejskiego systemu regulacyjnego w latach 2004–2010
ROZDZIAŁ 4
Reformy i kryzysy lat 2001–2010
4.1. Utworzenie Grupy PKP
4.2. Kryzys kolejowych przewozów regionalnych
4.3. Usamorządowienie kolejowych przewozów regionalnych
4.4. Niestabilne rządy i zmienna polityka w sektorze kolejowym
4.5. Poprawa kondycji finansowej sektora kolejowego
4.6. Dalsza degradacja infrastruktury kolejowej
4.7. Degradacja dworców kolejowych
4.8. Inwestycje w sektorze kolejowym
ROZDZIAŁ 5
Deklarowane kierunki polityki transportowej Polski w sektorze kolejowym
w latach 2011–2020
5.1. SRT 2020 – Strategia Rozwoju Transportu do 2020 roku – 2013 rok
5.2. Polska infrastruktura kolejowa w Transeuropejskiej Sieci Transportowej TEN-T
5.3. KPW 2017 – Krajowy Plan Wdrażania Technicznej Specyfikacji Interoperacyjności
„Sterowanie” – 2017 rok
5.4. SOR 2030 – Strategia na Rzecz Odpowiedzialnego Rozwoju – 2017 rok
5.5. SRZT 2030 – Strategia Zrównoważonego Rozwoju Transportu do 2030 roku
– 2019 rok
5.6. Programy uzupełniające SZRT 2030
5.6.1. Program wsparcia finansowego utrzymania i eksploatacji infrastruktury kolejowej
5.6.2. Program Kolej+
5.6.3. Program dworcowy
5.7. Implementacja zasad europejskiego systemu regulacyjnego w latach 2011–2020
ROZDZIAŁ 6
Dekada lat 2011–2020. Ku lepszej kolei
6.1. Zawieszenie prac nad projektem budowy kolei dużych prędkości
6.2. Kontrowersje wokół projektu Pendolino
6.3. Trudności i stabilizacja na rynku kolejowych przewozów regionalnych
6.4. Plan Zrównoważonego Rozwoju Publicznego Transportu Zbiorowego
6.5. Wieloletni Plan Inwestycji Kolejowych 2011–2015
6.6. Krajowy Program Kolejowy 2016–2023
6.7. Poprawa stanu infrastruktury kolejowej – wdrażanie interoperacyjności sieci
ROZDZIAŁ 7
Zmiany w strukturze podmiotowej sektora kolejowego w latach 1990–2020
7.1. Zmiany własnościowe w Grupie PKP – prywatyzacja i kontrprywatyzacja spółek
7.2. Zarządcy infrastruktury kolejowej i podmioty udostępniające infrastrukturę usługową
7.3. Operatorzy przewozów pasażerskich
7.4. Operatorzy przewozów towarowych
7.5. Producenci taboru kolejowego, dostawcy wyrobów i usług infrastruktury kolejowej
ROZDZIAŁ 8
Referencyjny model funkcjonowania sektora kolejowego w 2020 roku
ROZDZIAŁ 9
Kolejowe przewozy pasażerskie i towarowe 1990–2020. Analiza ilościowa
9.1. Kolejowe przewozy pasażerskie na tle innych gałęzi transportu
9.2. Kolejowe przewozy towarowe na tle innych gałęzi transportu
9.3. Kolejowe przewozy intermodalne
ROZDZIAŁ 10
Przewidywane zmiany rozwojowe w sektorze kolejowym
10.1. Prognozy przewozów kolejowych
10.2. Dalszy rozwój infrastruktury kolejowej
10.2.1. Komponent kolejowy w koncepcji budowy Centralnego Portu Komunikacyjnego
– linie konwencjonalne
10.2.2. Perspektywa budżetowa 2021–2027 – linie konwencjonalne
10.3. Układ przestrzenny koncepcji budowy nowych linii kolejowych dużych prędkości
10.4. Zmiany na rynku kolejowych przewozów pasażerskich – Plan Zrównoważonego
Rozwoju Publicznego Transportu Zbiorowego
10.5. Zmiany na rynku kolejowych przewozów towarowych – perspektywy rozwoju
przewozów intermodalnych
10.6. Perspektywy zmian strukturalno-własnościowych w sektorze kolejowym
Bibliografia
Spis rysunków
Spis tabel
Streszczenie/Summary
