a przede wszystkim porównywalny w całym kraju zbiór uczniowskich wyników. Wyników,
których analiza i właściwa interpretacja winna modyfikować edukacyjne działania.
Funkcjonowanie obok siebie dwóch powołanych w innym celu sposobów oceniania
budzi obawy związane z dominacją jednego z nich. Z rangi uzyskanej przez egzaminy
zewnętrzne wynika, że istnieje realne zagrożenie podporządkowania szkolnych procesów
kształcenia właśnie ocenianiu zewnętrznemu. Myślę, że oddziaływanie egzaminów
zewnętrznych na proces kształcenia w dużej mierze zależy od nauczycieli i dyrektorów
szkół. Bardzo ważne jest, w jaki sposób postrzegają oni istotę egzaminu. Czym dla nich
jest egzamin, wsparciem czy tylko oceną pracy? W jaki sposób wykorzystują go do
modelowania i kierowania procesem kształcenia? Czy traktują wyniki egzaminów
zewnętrznych jako czynnik wyzwalający refleksję nad własną pracą?
Zaproponowane opracowanie złożone jest z trzech rozdziałów. W pierwszym
zaprezentowano rolę oceniania w procesie dydaktyczno-wychowawczym, przemiany
dokonujące się w tym zakresie oraz obecnie obowiązujący polski system oceniania,
składający się z dwóch nurtów: oceniania zewnętrznego i oceniania wewnątrzszkolnego.
Nie tylko przedstawiono podstawy prawne takiego rozwiązania, ale również starano się
przybliżyć, jakie relacje powinny istnieć między nimi oraz w jaki sposób z nich korzystać,
aby przyniosły oczekiwany pożytek. W kolejnych dwóch rozdziałach określono, jak
z zaistniałą sytuacją powinny radzić sobie szkoły i w jaki sposób mogą wykorzystać
uzyskane dzięki ocenianiu zewnętrznemu informacje do podnoszenia jakości swojej pracy.
Z wprowadzenia
1. System oceniania w zreformowanym szkolnictwie polskim
1.1. Teoretyczne podstawy modeli oceniania
1.2. Ocena i proces oceniania
1.3. Zarys modelu oceniania szkolnego od tradycji do współczesności
1.3.1. Przedmiot oceniania
1.3.2. Funkcje oceniania
1.3.3. Procedura oceniania
1.4. Poglądy na problem obiektywności i subiektywności oceniania
1.5. Ocenianie szkolne drogą do wspierania samorozwoju ucznia
1.5.1. Podmiotowość ucznia
1.5.2. Samokontrola i samoocena
1.5.3. Formalne przeobrażenia w ocenianiu szkolnym w kierunku wspierania rozwoju
1.6. System oceniania w Polsce
1.6.1. Ocenianie wewnątrzszkolne
1.6.2. Ocenianie zewnętrzne
1.7. Podstawa programowa kształcenia ogólnego a wymagania egzaminacyjne
1.8. Definicyjne ujęcia egzaminu w pedagogice
1.9. Porównanie oceniania wewnątrzszkolnego z egzaminem zewnętrznym i jego strukturą
1.9.1. Dwie kultury oceniania w szkolnictwie polskim
2.Jakość pracy szkoły
2.1. Pojęcie jakości
2.2. Definicyjne ujęcie jakości w edukacji
2.2.1. Jakość w ocenianiu szkolnym
2.2.2. Egzaminy zewnętrzne na drodze do jakości
2.3. Kryteria jakości pracy szkoły
2.4. Metody oceny jakości pracy szkoły
2.5. Podsumowanie
3. Wewnątrzszkolna ewaluacja osiągnięć edukacyjnych uczniów
3.1. Ewaluacja w edukacji
3.1.1. Ewaluacja wewnętrzna. Ewaluacja osiągnięć edukacyjnych uczniów
3.2. Planowanie i projektowanie ewaluacji osiągnięć edukacyjnych uczniów
3.2.1. Przykład projektu ewaluacji osiągnięć edukacyjnych uczniów
3.3. Uwarunkowania osiągnięć szkolnych uczniów
3.3.1. Uwarunkowania indywidualne
3.3.2. Uwarunkowania środowiskowe
3.3.3. Uwarunkowania pedagogiczne
3.4. Ewaluacja wewnątrzszkolnego systemu oceniania
3.5. Formy i metody ewaluacji osiągnięć edukacyjnych uczniów
3.5.1. Metody ewaluacji osiągnięć szkolnych uczniów
3.5.2. Metody ewaluacji osiągnięć egzaminacyjnych uczniów
3.5.3. Edukacyjna wartość dodana
3.6. Zjawisko efektu zwrotnego w szkolnictwie polskim
3.6.1. Pozytywny i negatywny efekt zwrotny w świetle badań
3.6.2. Wyzwania dydaktyczne i konsekwencje społeczne dualnego modelu oceniania
Bibliografia
Spis schematów
Spis tabel
