Rok wydania 2023
„Dokument” w języku polskim to termin wieloznaczny, odnoszący się do aspektów życia osobistego i społecznego, ale najczęściej jest definiowany jako „materiał w postaci tekstu, fotografii lub jakikolwiek przedmiot, mający wartość dowodową lub informacyjną” (Słownik języka polskiego PWN). Właśnie dokumentowi jako nośnikowi informacji są poświęcone opracowania złożone w zbiorze, który oddajemy do rąk czytelników.
Specjaliści z zakresu historii, archiwistyki i prawa pokazują w swoich opracowaniach, że przez wieki, niezależnie od swojej formy i postaci, jakie przybiera, dokument jest nieocenionym źródłem wiedzy na temat działalności władzy publicznej oraz organów wymiaru sprawiedliwości. Każda władza publiczna miała zwyczaj, a w świetle nowożytnego prawa ma obowiązek dokumentować swoje akty decyzyjne. To daje ogromny materiał do analiz dotyczących mechanizmów i procedur podejmowania decyzji, okoliczności istotnych dla prawidłowej oceny zjawisk gospodarczych i społecznych, a także uwarunkowań ludzkiego życia.
Materiał ten byłby jednak bezwartościowy, jeśli nie zostałby uporządkowany i umieszczony w określonym kontekście, czasie oraz miejscu wytworzenia. Z tego względu, zarówno w przeszłości, jak i współcześnie, zarządzanie dokumentami stanowi kluczowy obszar efektywnego funkcjonowania organów administracji publicznej oraz sądownictwa. Przedstawione w opracowaniu badania archiwaliów pokazują, że z wagi informacji zawartych w odpowiednio uporządkowanych dokumentach zdawano sobie sprawę już w odległych czasach kształtowania się różnych struktur państwowych.
Współcześnie budowanie coraz bardziej zaawansowanych systemów teleinformatycznych staje się podstawową tendencją, pozwalającą na digitalizację dokumentów papierowych, ale również otwierającą w zasadzie nieograniczone możliwości tworzenia dokumentów naturalnie elektronicznych. Co więcej, sztuczna inteligencja pozwala na przetwarzanie ogromnych zasobów informacji rozproszonych w potężnych zbiorach dokumentacyjnych. Przed archiwistyką, podobnie jak przed organami administracji publicznej i wymiaru sprawiedliwości, wyłaniają się możliwości zdigitalizowania i przeanalizowania informacji dotychczas nieodnalezionych, nieczytelnych, pozbawionych właściwego znaczenia z uwagi na nieustalenie kontekstu i okoliczności istotnych dla interpretacji tekstu. To nader atrakcyjna perspektywa, w efekcie której może się pojawić nowy obraz mechanizmów sprawowania władzy i życia naszych przodków, ale i osób obecnie żyjących.
Przedmowa
Monika Płuciennik
Terminologia archiwalna a terminologia prawna
Radosław Gaziński
Zarządzanie dokumentacją w księstwach pomorskich przez administrację Gryfitów oraz aktami poksiążęcymi przez prowincjonalne władze szwedzkie i brandenburskie (w XVII wieku)
Paweł Gut
Wykaz akt dla dokumentacji ogólnej instytucji wymiaru sprawiedliwości w Niemczech z 1935 roku
Anna Radziejewska
Śląskie Centralne Archiwum Ewangelickie we Wrocławiu (1934–1945) – rekonesans badawczy
Tomasz Błaszak
Dzienniki korespondencyjne jako narzędzie zarządzania dokumentami w kancelarii szczecińskiej Służby Bezpieczeństwa
Marek Konstankiewicz
Kształtowanie się podstaw prawnych zarządzania dokumentacją w Polsce w XX i XXI wieku
Piotr Koprowski
Udostępnianie danych zawartych w księgach wieczystych w internecie
Łukasz Kozłowski
Dokumenty elektroniczne w systemach teleinformatycznych innych niż EZD – zarys problemu z perspektywy Archiwum Państwowego w Szczecinie
Iwona Fischer
Praktyczne aspekty udostępniania dokumentacji w archiwum państwowym w obecnym systemie prawnym ze szczególnym uwzględnieniem akt najnowszych
Piotr Frąckowiak
Jak przygotować się do wdrożenia systemu Elektronicznego Zarządzania Dokumentacją w uczelni – przypadek Uniwersytetu Szczecińskiego
Błażej Gadek
Dokument w polskim prawie cywilnym
Ewa Jędrzejewska
Dowód z dokumentu w sprawach z zakresu ubezpieczeń majątkowych
Marta Jasińska
Dokumentowanie czynności dokonywanych przez rzecznika dyscyplinarnego w postępowaniu wyjaśniającym dotyczącym studentów lub nauczycieli akademickich
Mariusz Nawrocki
Podmiot przestępstwa poświadczenia nieprawdy w dokumencie
Paweł Michalik
Zarządzanie dokumentami przy wsparciu sztucznej inteligencji na przykładzie organów wymiaru sprawiedliwości
